
Ευαισθησία στο φως και τον θόρυβο4
H ημικρανία είναι μια πρωτοπαθής διαταραχή κεφαλαλγίας που χαρακτηρίζεται από υποτροπιάζοντες πονοκεφάλους μέτριας έως σοβαρής έντασης.3 Συνήθως, τα επεισόδια επηρεάζουν τη μία πλευρά του κεφαλιού, έχουν παλλόμενη φύση και διαρκούν από μερικές ώρες έως 3 ημέρες.3
Ακριβώς επειδή τόσοι πολλοί άνθρωποι πλήττονται, η έρευνα τις τελευταίες δεκαετίες ασχολήθηκε εντατικά με τα αίτια εμφάνισης ημικρανιών.
Οι ακριβείς αιτίες της ημικρανίας δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί.4 Οι επιστήμονες σήμερα εκτιμούν ότι η αιτία εμφάνισης της ημικρανίας βρίσκεται σε επαναλαμβανόμενες διαταραχές της διαχείρισης του πόνου στον εγκέφαλο, που οδηγούν σε εσφαλμένα σήματα πόνου.4
Παράγοντες όπως η κληρονομική προδιάθεση επηρεάζουν ορισμένα κύτταρα στο λεγόμενο εγκεφαλικό στέλεχος.5,6 Κατά τη διάρκεια μιας ημικρανίας, αυτά τα κύτταρα αναπτύσσουν υπερευαισθησία που δεν παραμένει απαραίτητα εντοπισμένη.6 Μπορεί επίσης να εξαπλωθεί στο τρίδυμο νεύρο, που οδηγεί σε εσφαλμένα σήματα πόνου σε διάφορα τμήματα του κρανίου από τα οποία διέρχεται. Από την άλλη πλευρά, παρατηρείται αυξημένη απελευθέρωση αγγελιοφόρων ουσιών, οι οποίες, μεταξύ άλλων, διαστέλλουν τα αιμοφόρα αγγεία και προκαλούν φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Ως αποτέλεσμα, προκύπτουν τα τυπικά συμπτώματα της ημικρανίας.7
Όσοι πάσχουν από ημικρανίες, συνήθως βιώνουν μία τυπική κρίση πόνου τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Κάποιοι το αντιμετωπίζουν συχνότερα, καθώς υπάρχουν πολλοί παράγοντες που το πυροδοτούν:8,9 Το άγχος, οι καιρικές αλλαγές, οι διακυμάνσεις στην ισορροπία των γυναικείων ορμονών και πολλοί άλλοι παράγοντες, μπορούν να αποτελέσουν το εναρκτήριο λάκτισμα για την εμφάνιση ημικρανίας. Κατά τη διάρκεια μιας οξείας κρίσης ημικρανίας είναι σχεδόν ή εντελώς αδύνατο να ασκήσετε τις καθημερινές δραστηριότητές σας επειδή τα συμπτώματα είναι συνήθως πολύ έντονα.
Η συχνότερα εμφανιζόμενη ημικρανία είναι η ημικρανία χωρίς αύρα.2 Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν:2
Σε περίπου 15% έως 30% των ασθενών με ημικρανία, η ημικρανία συνοδεύεται από τη λεγόμενη αύρα (ημικρανία με αύρα),10 η οποία αναπτύσσεται αργά σε διάστημα 5 έως 20 λεπτών και διαρκεί για μία ώρα το πολύ. Τα σημάδια αυτής της μορφής ημικρανίας μπορεί να είναι:11
Η αύρα ακολουθείται από την κυρίως φάση εμφάνισης του πονοκεφάλου με τα τυπικά συμπτώματα.
Για τους περισσότερους πάσχοντες, η ημικρανία συνήθως εμφανίζεται μία έως δύο ημέρες νωρίτερα και συνεχώς εξελίσσεται μέσω τυπικών συμπτωμάτων.12 Τα πρόδρομα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Η ημικρανία μπορεί περιστασιακά να εμφανιστεί ως αύρα, χωρίς επακόλουθο πονοκέφαλο. Ο πάσχοντας τότε υποφέρει μόνο από τα τυπικά συμπτώματα της αύρας της ημικρανίας και στη συνέχεια δεν υπάρχει πονοκέφαλος.13 Εάν αυτό συμβαίνει συχνά, θα πρέπει να το ελέγξετε με τον γιατρό σας ώστε να λάβετε τις σωστές οδηγίες.
Υπάρχουν παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν την ημικρανία.9 Κάθε παράγοντας δεν έχει την ίδια βαρύτητα σε κάθε ασθενή με ημικρανία. Ο παράγοντας στον οποίο αντιδρά ένας πάσχοντας ποικίλλει σημαντικά από άτομο σε άτομο και μπορεί επίσης να αλλάξει στην εξέλιξη της πάθησης. Παράγοντες όπως:9
Ευαισθησία στο θόρυβο, το φως και τους ήχους
Πρέπει να λαμβάνονται εγκαίρως
Αναγνωρίστε και αποφύγετε τους παράγοντες
Η συχνότητα εμφάνισης της ημικρανίας ποικίλλει από μία ή δύο φορές το μήνα, έως και πολύ συχνότερα. Υπάρχει και η χρόνια ημικρανία, κατά τη οποία οι πάσχοντες εμφανίζουν πονοκεφάλους 15 ή περισσότερες μέρες κάθε μήνα.14
Ακριβώς όπως η συχνότητα των κρίσεων ημικρανίας διαφέρει από άτομο σε άτομο, έτσι και η διάρκειά τους ποικίλλει: από μερικές ώρες έως τρεις ημέρες.3 Εάν ο πόνος υπερβαίνει αυτό το χρονικό διάστημα, τότε πρόκειται για τη λεγόμενη ημικρανιακή κατάσταση (μόνιμη κατάσταση ημικρανίας). Εάν οι κρίσεις δεν σταματάνε, θα πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε έναν γιατρό.
Η διάρκεια της ημικρανίας μπορεί να αποτελεί κριτήριο διάκρισής της από τους πονοκεφάλους τάσης - όταν τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερο από τρεις ημέρες. Σε μια απλή ημικρανία, οι ισχυροί πονοκέφαλοι διαρκούν από 4 έως 72 ώρες το μέγιστο. Αντιθέτως, στον πονοκέφαλο τάσης, τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν από 30 λεπτά έως και αρκετές ημέρες.3
Σε περίπτωση ημικρανίας που έχει τη μορφή πονοκεφάλου, ο πόνος δεν επικεντρώνεται πάντα σε ένα σημείο - μπορεί να χτυπήσει παντού. Αρχικά, ξεκινά ως διάχυτος πόνος στην περιοχή του λαιμού.15 Ακολούθως, εμφανίζεται στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου και μετά στην δεξιά. Η ένταση της ημικρανίας μπορεί επίσης να μεταβάλλεται.15 Στην αρχή μπορεί να είναι παρόμοια με τον πονοκέφαλο τάσης, δηλαδή μπορεί να προκαλεί αμβλύ, υπόκωφο ή πιεστικό πόνο. Κατά την κορύφωση, οι πάσχοντες συνήθως αισθάνονται τον χαρακτηριστικό παλλόμενο πόνο που είναι πολύ πιο έντονος από την κεφαλαλγία τάσεως.15
Μετά το στάδιο του πονοκεφάλου, τα συμπτώματα σταδιακά υποχωρούν. Εάν τα συμπτώματα έχουν περάσει, οι πάσχοντες βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο της ημικρανίας. Συχνά αισθάνονται κουρασμένοι και εξαντλημένοι λόγω των προηγούμενων συμπτωμάτων.16 Η πλήρης ανάρρωση μπορεί να πάρει χρόνο.
Η διάρκεια και η εξέλιξη της ημικρανίας είναι παράγοντες που απασχολούν τους πάσχοντες, και όχι μόνο στην οξεία κατάσταση. Ακόμα και σε περιόδους χωρίς συμπτώματα, οι σκέψεις περιστρέφονται γύρω από το πότε θα έρθει η επόμενη κρίση και πόσο θα διαρκέσει. Αυτό μερικές φορές έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής - ο φόβος μιας επόμενης κρίσης ημικρανίας προκαλεί ανησυχία. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ταλαιπωρία και άγχος, τα οποία, με τη σειρά τους, έχουν αρνητική επίδραση στη συχνότητα και τη διάρκεια των ημικρανιών.
Για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος, οι πάσχοντες θα πρέπει να ζητήσουν βοήθεια- είναι πολύ πιθανό να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής με την κατάλληλη θεραπεία. Η Aspirin® 500 mg αναβράζοντα δισκία είναι κατάλληλη και για την αντιμετώπιση των κρίσεων ημικρανίας στη δόση των 2 δισκίων. Η δραστική ουσία, ακετυλοσαλικυλικό οξύ, αναστέλλει τις ουσίες που προκαλούν πόνο (προσταγλανδίνες) και έτσι μειώνει την ευαισθησία στον πόνο.22 Τα συνοδά συμπτώματα, όπως η ευαισθησία στο φως ή η ναυτία, επίσης βελτιώνονται.
Τί βοηθάει κατά των ημικρανιών σε οξείες καταστάσεις; Ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο ξεκινά ο οδυνηρός πονοκέφαλος, η θεραπεία της ημικρανίας απαιτεί διαφορετικά μέτρα.18,19
Εκτός από την ανάπαυση, η φαρμακευτική αγωγή είναι ο δεύτερος σημαντικός πυλώνας για την καταπολέμηση της ημικρανίας. Για την αντιμετώπιση των ημικρανιών, η Ελληνική Εταιρεία Κεφαλαλγίας στις κατευθυντήριες οδηγίες της,20 συνιστά τη λήψη
Συμβουλευτείτε έναν γιατρό προκειμένου να σας προτείνει την κατάλληλη για εσάς αγωγή.
Αποφύγετε ή μειώστε τους παράγοντες πυροδότησης:18,21
Για την εξάλειψη ή τη μείωση των κρίσεων ημικρανίας η πρόληψη είναι σημαντική. Είναι ακόμα σημαντικό να αναγνωρίσετε και να αποφύγετε τους παράγοντες που προκαλούν ημικρανία (παράγοντες πυροδότησης). Αυτό είναι ευκολότερο για ορισμένους παράγοντες, αλλά πολύ δύσκολο για άλλους. Αρχικά, ξεκινήστε προσδιορίζοντας αυτούς τους παράγοντες πυροδότησης.
Αποφυγή αρνητικού άγχους και εύρεση ηρεμίας:18,21
Ένας βασικός παράγοντας για την πρόληψη της ημικρανίας είναι η αποφυγή του άγχους, το οποίο προκαλεί κεφαλαλγία τάσεως ή ημικρανία. Κάντε ένα διάλειμμα για χαλάρωση. Τεχνικές όπως η προοδευτική χαλάρωση των μυών ή η γιόγκα, ή ένα τακτικό πρόγραμμα άσκησης, χαλαρώνουν το σώμα και το μυαλό. Τα αθλήματα αντοχής, όπως τζόγκινγκ ή ποδηλασία, είναι ιδιαίτερα κατάλληλα γι’ αυτό.
Η ρουτίνα καταπραΰνει τις ημικρανίες:18,21
Όταν έχετε ημικρανία, το μυαλό σας απαιτεί μια ρουτίνα: Οι αλλαγές στην κανονική καθημερινή ρουτίνα μπορούν να σας κατακλύσουν και να προκαλέσουν ημικρανίες. Επομένως, ως προληπτικό μέτρο ενδείκνυται να τρώτε όσο το δυνατόν πιο τακτικά και, εάν υπάρχει δυνατότητα, να τρώτε πάντα τις ίδιες ώρες. Βοηθήστε το νευρικό σας σύστημα ακολουθώντας έναν κανονικό κύκλο ύπνου-αφύπνισης, ακόμη και τα σαββατοκύριακα και κατά τη διάρκεια των διακοπών.
Φάρμακα ως προφύλαξη από ημικρανία:20
Για άτομα που πάσχουν από ιδιαίτερα έντονες και συχνές ημικρανίες, ο γιατρός μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει φάρμακα για την πρόληψη. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.